امروزه رقابت‌های بسیاری در صنعت خودروسازی جهان حس می‌شود. اما با این وجود مقوله کیفیت، همیشه از اولویت‌های این صنعت محسوب می‌شده و همواره با افزایش حساسیت‌های حاکم بر آن، به‌صورت روزافزون پیکارهای مختص خود را نیز شامل می‌شود.
از این‌رو با مجتبی استاد رحیمی دارای 33سال سابقه کاری در حوزه کیفیت خودرو، که زین پس با بهره‌گیری از سوابق و تجارب ارزشمند خود در مقام معاونت بازرسی خودرو و خدمات شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران، این مجموعه را در مسیر ایجاد و پایش کیفیت همراهی می‌کند، به گفت‌وگو پرداختیم تا اهمیت و تاثیرات فعالیت‌های این شرکت را از دیدگاه ایشان مورد بررسی قرار دهیم. با ما همراه باشید…
- جناب استاد رحیمی، الان حدود چندماه از آغاز همکاری شما با مجموعه ISQI می‌گذرد، به‌عنوان اولین پرسش، نظر شما در مورد تاثیرات و میزان اختیارات این مجموعه بر صنعت خودروی کشور چیست؟
شرکت ISQI با گستره فعالیت در کل ایران و برخی کشورهای همسایه، علاوه‌بر بهره‌گیری از ظرفیت‌های فوق‌العاده نظیر نیروی کار توانمند، سخت‌افزار و تجهیزات به‌روز و آماده، این توانایی را دارا می‌باشد که در رشد و توسعه صنایع مختلف به‌خصوص خودروسازی، نقش پررنگ‌تری را ایفا کند. هر چند که در حال حاضر نیز چنین نقشی را از این شرکت شاهد هستیم اما با این وجود، بازنگری و مرور برخی رویه‌های جاری در راستای اثربخشی بیشتر این اقدامات و دستورالعمل‌ها بسیار ضروری به‌نظر می‌رسد.
- ظرفیت و توانمندی‌های ISQI در زمینه کیفیت و استاندارد خودرو را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در حال حاضر این ظرفیت و توانمندی‌ها با هیچ‌یک از شرکت‌های مشابه داخلی قابل مقایسه نیست که این خود گویای فاصله بسیار زیاد و معناداری در رهبری این بخش از فعالیت‌ها است. همچنین سرمایه‌گذاری‌ها و برنامه‌هایی در حال اجرا هستند که هدف آن‌ها رفع نیازهایی است که همچنان در خارج از کشور برطرف می‌شوند. این مسئله هم از بعد مالی و زمان و هم دانش‌افزایی، دستاوردهای بسیار خوبی را به‌همراه خواهد داشت.
علاوه‌بر آن همگام با توسعه خودروسازی در کشور، از جمله خودروهای برقی نیز بررسی‌های لازم صورت گرفته تا بخش قابل ملاحظه‌ای از تست و آزمون‌های مرتبط با آن در کشور قابل اجرا باشد.
- چه برنامه‌هایی را برای حوزه فعالیتی خود در مجموعه بازرسی کیفیت و استاندارد ایران در نظر دارید؟
یکی از مهمترین ارزش‌های افزوده در فعالیت‌های این شرکت، افزایش رضایت‌مندی مشتریان در زمینه کیفیت محصولات و خدمات است. بنابراین فعالیت‌هایی که در این زمینه در حوزه‌های مختلف صنعت خودرو و کل زنجیره ارزش آن در حال اجرا است، باید همسو باشند که به‌واسطه این همسویی، هم‌افزایی و ملموس بودن افزایش رضایت مشتریان برای جامعه حاصل گردد. بدین منظور باید تعاملات نزدیکی با قطعه‌سازی‌ها به‌وجود آید تا ورودی خودروسازها به لحاظ کیفی، بی‌نقض و قابل پذیرش باشد و آن‌ها نیز بتوانند با تولید محصولاتی عاری از ایراد، به‌عنوان یک نیاز پایه و اساسی، رضایت مشتریان را جلب کنند.
بر همین اساس فعالیت‌های جاری شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران، علاوه بر ارزشیابی خودرو، باید بر روی فرآیند‌هایی نظیر طراحی، تولید (COP) و همچنین فرآیندهای قطعه‌سازی و صنایع مادر، متمرکز باشد که با ارسال گزارش به وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان‌های حاکمیتی، مسیر این ارتقا و توسعه را سرعت بخشد.
- به نظر شما باتوجه به وضعیت کنونی صنعت خودرو کشور، کدام حوزه نظارتی باید در اولویت اجرا و جدیت قرار گیرد؟ (آلایندگی و محیط زیست، تست تصادف، کیفیت قطعات، رضایت مشتریان، خدمات پس از فروش و …)
در تمامی صنایع از جمله صنعت خودروسازی دو جریان بسیار مهم از مشتری به مشتری وجود دارد. این دو جریان همیشه مکمل یکدیگر هستند و در شرایطی که اقتصاد رقابتی باشد، ضعیف شدن هرکدام موجب نابودی سازمان می‌شود.
جریان اول توسعه و طراحی محصولات، برگرفته از نیاز بازار و مشتریان است که به محصولات جدید یا ارتقا یافته منجر می‌شود و جریان دوم، تولید محصولات به درخواست مشتری است که پس از تامین قطعات و مونتاژ توسط خودروساز، تحویل می‌شود. در هر دوی این جریان‌ها، بخش طراحی، حدود 35درصد و فرآیند قطعه‌سازی، حدود 30درصد، در شکل‌گیری کیفیت، نقش موثری را ایفا می‌کنند. بر این اساس، فعالیت‌های نظارتی و کنترل هر چقدر به ابتدای زنجیره ارزش خودروساز نزدیک‌تر باشد، تاثیرگذاری آن بیشتر و هزینه‌های کمتری را شامل خواهد شد. در واقع، پیش از وقوع یک عیب، باید آن را پیش‌بینی کرد و احتمال وقوع را به صفر رساند. بنابراین به‌طور خلاصه در پاسخ به این سوال باید گفت، ابتدا فرآیند طراحی از جمله تست تصادف و آلایندگی‌ها، پس از آن قطعات، سپس فرآیندهای خودروساز و در پایان خدمات پس از فروش، به‌ترتیب در اولویت نظارت قرار دارند که در نتیجه، رضایت مشتریان حاصل می‌شود.
- شما به‌عنوان یکی از پیشکسوتان نامی درعرصه کیفیت صنعت خودرو، فعالیت در حوزه خودروسازی را در رزومه درخشان خود به ثبت رساندید. اکنون که از موضع نظارت بر خودروسازی کشور در این عرصه قرار گرفتید، چه راهکارهایی را برای پیشرفت صنعت خودروسازی به خودروسازان ارائه می‌دهید؟
بهبود و ارتقا کیفیت در صنعت خودرو نیازمند تعیین استراتژی، برنامه‌ریزی و مهمتر از آن، پیگیری مستمر در سطوح عالی وزارت صنعت، معدن و تجارت است که نیاز به همسوسازی فعالیت‌ها و سیاست‌های کلان سازمان‌ها و صنایع مادر و مرتبط با این صنعت را دارد و به نظرم تشکیل ستادی در وزارت صمت و پیگیری مستمر کلیه این برنامه‌ها و روند شاخص‌ها، بسیار تاثیرگذار خواهد بود، کما اینکه این ستاد در دوره‌های گذشته نیز برگزار می‌شد.
در این ستاد می‌توان مسائل مهم زیر را پیگیری و دنبال کرد.
- ایجاد نظارت موثر و کارآمد در مراحل تکوین محصولات جدید و اجرای دقیق رویه‌های موجود خودروسازان
- ایجاد نظارت موثر و کارآمد در مراحل تکوین قطعه و تولید قطعه در محل قطعه‌سازان
- گریدبندی سازندگان قطعه در سطح ملی توسط شرکت ثالث
- ارزشیابی محصولات جدید خودروسازان قبل از ورود به بازار جهت اطمینان از دسترسی به اهداف کیفی تنظیم شده برای هر محصول توسط شرکت ثالث
- همگن‌سازی فضای صنعتی موجود شرکت و ایجاد ثبات مدیریتی
