ازآنجاکه روابط تجاری میان کشورهای مختلف توسعه و گسترش یافته، می‌توان ادعا کرد که کشورها به بازارهای گوناگون نیاز دارند. درنتیجه این تبادل کالا میان کشورها، موجب شده تا وجود شرکت‌های بازرسی بین المللی کالا امری ضروری تلقی شود. چرا که در این روابط پیچیده انجام بازرسی‌های لازم امری حتمی است. از آنجا که عدم اطمینان و تردید در اجرای تعهدات مطابق با قرارداد در میان طرفین در دادوستد بین‌المللی یکی از دغدغه‌های اصلی محسوب می‌شود. در این راستا شرکت‌های فعال در زمینه بازرسی بین المللی کالا با بررسی محصولات مورد نظر به لحاظ کیفی و کمی، موجب می‌شوند تا این فعالیت با اطمینان خاطر بیشتری انجام گیرد. بنابراین بازرسی کالا جزئی جدایی‌ناپذیر در امر واردات و صادرات هستند. دستورالعمل‌هایی که شرکت‌های بازرسی کالا ملزم به رعایت آن می‌باشند توسط کمیته جهانی استاندارد (ISO) جهت تسهیل، تدوین شده است. این قوانین به عنوان مرجعی برای کشورها در امر بازرسی کالا در نظر گرفته می‌شوند.

بازرسی بین‌المللی کالا

بازرسی بین المللی کالا را می‌توان در دو دسته بازرسی به معنای عام و بازرسی به معنای خاص تعریف کرد.

در بازرسی به معنای عام بررسی کالا از منظر کمی و کیفی توسط مرجعی که خریدار و فروشنده توافق کرده‌اند، صورت می‌گیرد. خریداران اغلب به این نوع بازرسی تمایلی ندارند. زیرا بازرسی کالا توسط شخص ثالثی صورت می‌گیرد که ممکن است کارش را مانند شرکت‌های بازرسی کالای معتبر انجام ندهد.

از طرفی در بازرسی بین‌المملی کالا به معنای خاص این فرآیند توسط یک شرکت بین‌المللی معتبر و بی‌طرف در زمان بارگیری در کشور مبدا صورت می‌گیرد. در این حالت کلیه موارد ذکر شده در قرارداد با کالای مورد نظر تطبیق داده می‌شود.

تفاوت بازرسی کالا در دو دسته عام و خاص

بازرسی بین المللی کالا در حالت عام شامل کنترل کیفی هنگام تولید است. در حالی که بازرسی کالا توسط موسسات کنترل‌های کمی و کیفی را در حین بارگیری در کشور مبدا شامل می‌شود.

تفاوت دیگر در مکان بازرسی است. بازرسی توسط شخص ثالث در کشوری که کالا ساخته و تولید شده انجام می‌شود. ولی در بازرسی خاص، کالا در محل بارگیری بررسی می‌شود.

نتیجه گواهی بازرسی بین‌المللی کالا عام در دسته اسناد مورد معامله در سیستم بانکی قرار ندارد. اما بازرسی کالا توسط موسسات معتبر بین المللی جز اسناد مورد معامله بانکی است.

محدوده بازرسی بین المللی کالا

• بازرسی کالا از لحاظ محتوا
• بازرسی کالا از لحاظ مکان
• بازرسی کالا از لحاظ زمان

بازرسی کالا به لحاظ محتوا

در این بازرسی، کمیت، کیفیت و بسته‌بندی کالا مورد بررسی قرار می‌گیرد. دامنه آن مانند بازرسی مواد اولیه، کنترل مراحل تولید، نحوه چیدمان در بارگیری و…. براساس توافقات انجام شده در قرارداد انجام می‌شود. هزینه آن بسته به گستردگی دامنه بازرسی کالا متفاوت است.

بازرسی کالا از منظر زمان

بازرسی کالا نباید زمان طولانی قبل از حمل کالا انجام شود و معمولا درحین بارگیری کالا در مبدا صورت می‌گیرد. بعلاوه توجه داشته باشید که بعد از بارگیری و صدور بارنامه بازرسی کالا انجام نخواهد شد. همچنین اگر قصد حمل کالا به دفعات را دارید باید برای هر کدام گواهی بازرسی جداگانه‌ای صادر شود.

بازرسی کالا از لحاظ مکان

اگر مبدا حمل کالا کشورهای متعددی است، بازرسی هر قسمت از کالا باید جداگانه تهیه شود. در این حالت ممکن است بازرسی کالا توسط نماینده شرکت صورت گیرد. بنابراین گواهی بازرسی کالا تحت سربرگ و مهر موسسه بازرسی اصلی صادر می‌گردد.